Znowelizowane unijne dyrektywy w sprawie odpadów, które weszły w życie w lipcu 2018 roku, obejmują środki mające na celu skuteczne zwiększenie poziomu recyklingu i ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów.
Aby skuteczniej realizować te zadania, wszystkie państwa członkowskie UE muszą wdrożyć nowe środki do lipca 2020 roku.

Do lipca 2021 roku rządy będą musiały również wprowadzić przepisy w zakresie produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych zawarte w dyrektywie SUP.
Niniejsza broszura zawiera przegląd najważniejszych obowiązków wynikających z dyrektywy ramowej w sprawie odpadów (Waste Framework Directive – WFD), dyrektywy w sprawie składowisk (Landfill Directive – LD), dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Directive – PPWD) i dyrektywy w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Single Use Plastic Directive – SUP).

Przedstawiamy również przykłady dobrej transpozycji tych dyrektyw do prawa krajowego. Mamy nadzieję, że nasze opracowanie zainspiruje krajowych prawodawców do implementacji znowelizowanych przepisów w sposób gwarantujący ambitne zarządzanie odpadami przy jednoczesnym respektowaniu zasad ochrony środowiska.
Najlepszym sposobem postępowania z odpadami jest zapobieganie ich powstawaniu (zobacz 10 działań politycznych na rzecz ograniczenia odpadów (EEB 2019), tekst w języku angielskim).

Zgodnie z unijną hierarchią postępowania z odpadami (artykuł 4 WFD) zapobieganie powstawaniu odpadów oraz ich ponowne użycie to działania o najwyższym priorytecie w kontekście gospodarowania odpadami i tworzenia polityki odpadowej.

Zapobieganie powstawaniu odpadów jest najskuteczniejszą metodą zwiększania wydajności zasobów oraz ograniczania wpływu odpadów na środowisko. WFD określa środki pozwalające na powstrzymanie i redukcję generowania odpadów oraz ułatwić przejście w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Artykuł 9 ust. 1 (j) WFD zobowiązuje państwa członkowskie do ograniczenia wytwarzania odpadów, w szczególności tych, które nie nadają się do przygotowania do ponownego użycia i recyklingu.

Artykuł 4 PPWD określa środki służące zapobieganiu wytwarzania opakowań z tworzyw sztucznych, a artykuł 5 przedstawia narzędzia mające na celu zwiększenie rynkowego udziału opakowań wielokrotnego użytku.
Dyrektywa SUP wprowadza ograniczenia dotyczące niektórych produktów i materiałów z tworzyw sztucznych, umożliwiając redukcję ilości plastikowych odpadów i zmniejszenie wpływu produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.

Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym stawia zapobieganie powstawaniu odpadów na pierwszym miejscu i proponuje nowe cele redukcji dla konkretnych strumieni odpadów, w tym odpadów żywności i odpadów resztkowych.
Wszelkie projektowane oraz już implementowane przepisy i strategie krajowe muszą być w stu procentach zgodne z hierarchią postępowania z odpadami, w której najwyższy priorytet ma zapobieganie powstawaniu odpadów.

W tym sprawozdaniu Europejskie Biuro Ochrony Środowiska (EEB) przedstawia przegląd zmienionych zobowiązań dla państw członkowskich i dzieli się przykładami dobrych rozwiązań z różnych krajów.