Rekiny to gatunek prawie doskonały. Ewoluuje i udoskonala się od co najmniej 370 mln lat (dla porównania pierwsze ssaki  pojawiły się na Ziemi “zaledwie” ok. 200mln lat temu). Superzmysły, jakimi  dysponuje to zwierzę wciąż są przedmiotem fascynujących badań, a tylko potrafimy sobie zaledwie wyobrazić jak działają. Z rekinami jednak  związany jest jeszcze jeden mało znany i niepokojący fakt…

  

Nasze wyobrażenie o tych zwierzętach kształtują w dużo większym stopniu dramatyczne tytuły pojawiające się co jakiś czas w prasie, niż fakty.  Rekiny to gatunek, który bardzo różni się od powszechnego wyobrażenia o nim.

Te ryby  nie są zaprogramowanymi zabójcami (np. największy z nich – 15 metrowy  rekin wielorybi żywi się wyłącznie planktonem) a 3 / 4 ogólnej liczby pogryzień ludzi, jak pokazują badania – nie jest wynikiem łowów tylko ciekawości tych zwierząt. Rocznie na świecie dochodzi do ok. stu wypadków z udziałem tych drapieżników z czego tylko ok. 6-ciu** jest śmiertelnych.

Co jednak najistotniejsze – rekiny stoją  na szczycie piramidy żywieniowej oceanów. Bez ich redukującej roli nastąpiłaby ekspansja niższego szczebla piramidy, który bardzo szybko wyeliminowałby swoje źródła pożywienia i sam wyginął.

Najniższy szczebel piramidy stanowi plankton odpowiedzialny – jak się szacuje – za  produkcję 60-70 procent tlenu na naszej planecie, a to oznacza, że jeśli zabraknie stabilizującej roli rekinów – dojdzie do bardzo głębokich zmian ekosystemu z trudnymi do przewidzenia skutkami.

Roczne połowy rekinów w tysiącach ton.  /  źródło: http://www.fao.org

Roczne połowy rekinów w tonach. / źródło: FAO Fisheries Department

Płetwy rekinów suszące się  na dachu wieżowca w Hong Kongu. To miasto jest jednym z większych rynków handlujących płetwami rekina. / źródło: Antony Dickson, AFP

Jedna płetwa rekina wielorybiego (jako przysmak kulinarny i według wierzeń w wielu krajach również środek na potencję) kosztuje nawet kilka tysięcy dolarów. Dlatego rekiny są odławiane intensywnie w ponad 120 krajach, a rocznie zabija się ich na świecie  około 100 milionów i ten przemysł trudno zatrzymać – obecnie zagrożonych wymarciem jest ponad 60 gatunków tych ryb. Przełowienie rekinów wydaje się być bombą z opóźnionym zapłonem, (niektóre gatunki rekina – żyją do 400lat)  ale bombą, która może zabić oceany …   Jaki będzie los ludzi przy takim scenariuszu – można sobie tylko wyobrażać….

T.R.

 

 

** – dwa razy więcej ludzi zabijają sympatyczne skądinąd słonie w samych tylko Indiach, a 10-krotnie więcej osób ginie z powodu spadających orzechów kokosowych. Najgroźniejszym zwierzęcym  zabójcą ludzi  jest gatunek dużo mniejszy od rekina, który odpowiada na świecie za ponad 3 mln zgonów rocznie – to…….. komar.