„W lesie dzieją się zdumiewające rzeczy. Są tam drzewa, które porozumiewają się ze sobą, drzewa, które z oddaniem troszczą się o swe potomstwo oraz pielęgnują starych i chorych sąsiadów, drzewa, które doświadczają wrażeń, mają uczucia i pamięć.”

Tak brzmi fragment opisu książki „Sekretne życie drzew” Petera Wohllebena, która kilka miesięcy temu pojawiła się w polskich księgarniach. Natomiast wiele lat wcześniej, David Attenborough pisał we wstępie do „Prywatnego życia roślin” własnego  autorstwa: „Rośliny widzą. Umieją liczyć i porozumiewać się ze sobą. Są w stanie reagować na każdy najlżejszy dotyk i określać czas z niewiarygodną precyzją. (…)”  W kolejnych rozdziałach książki opisał swoich bohaterów jako podróżników, przyjaciół i naciągaczy, opowiedział o ich miejscu w społeczności i o tym jak walczą o przetrwanie. Wspomniał też, że słów personalizujących rośliny nie zrozumie ten, kto nie miał z nimi nigdy bliższej styczności.

Czy my sami potrafimy zgodzić się z autorami? Czy widzimy zieleń wokół nas i to jak żyje własnym życiem? A przede wszystkim czy doceniamy ile rośliny przynoszą nam samym?

Bo przecież bez roślin nie byłoby życia. Te małomówne istoty zapewniają nam każdy oddech, dają pożywienie, cieszą oczy i pozwalają pozbyć się stresu. Oddają nam też wiele innych przysług. A przy okazji są niezwykle ciekawe. Żyją własnym życiem, które choć tak inne od naszego, na niektórych płaszczyznach możemy odnieść do własnego funkcjonowania w społeczeństwie i w środowisku.

Nie zapominajmy o zieleni, która nas otacza i starajmy się nią otaczać coraz bardziej. Wsłuchajmy się w opowieść szumiących wierzb, poszukajmy gruszek na wierzbie (one naprawdę istnieją!), skorzystajmy z cienia pod jabłonią i zapatrzmy się w uśmiechniętą twarz słonecznika. Stwórzmy sobie własny ogród rozbrzmiały piosenką pszczół i trzmieli, udekorujmy parapet doniczką z zielonym lokatorem. Spróbujmy zrozumieć rośliny, a przede wszystkim doceńmy rolę, jaką odgrywają w naszym życiu. A jest ona niemała…

Znaczenie roślin w naszym życiu:

• Produkcja tlenu i oczyszczanie powietrza z dwutlenku węgla

Przeprowadzając proces fotosyntezy, rośliny pochłaniają z powietrza dwutlenek węgla i wydzielają tlen. Tlen jest nam niezbędny do oddychania, a dwutlenek węgla, jako gaz cieplarniany niepożądany w atmosferze. Rośliny oczyszczają też powietrze z pyłu i kurzu. Niejeden mieszkaniec dużego miasta może być im za to wdzięczny.  Zwłaszcza dużym drzewom, które w swym działaniu są najbardziej efektywne.

• Zabezpieczanie przed wiatrem i hałasem

Budując dom  na otwartej przestrzeni, gdy przyjdą silne jesienne wiatry, szybko przekonamy się jak bardzo brakuje nam kilku drzew dookoła. Natomiast wchodząc do parku z zatłoczonej hałaśliwej ulicy, jasno zdamy sobie sprawę jakim rajem w cywilizowanym świecie są pasy zieleni.

• Zacienienie i poprawa mikroklimatu

Dzięki procesowi transpiracji (parowaniu wody poprzez pory na liściach i łodygach) rośliny pochłaniają ciepło, w okresie letnim obniżając w ten sposób temperaturę powietrza. Drzewa działają dużo sprawniej niż mechaniczne klimatyzatory, a do tego w upalne letnie dni dają nam wytchnienie w swoim cieniu. Co więcej, zacieniając powierzchnie bitumiczne rośliny chronią przed szybkim uwalnianiem się z nich związków azotowych, natomiast posadzone przy parkingu – przed wyparowywaniem węglowodorów z rozgrzanych silników samochodowych.

• Zwiększenie ilości jonów ujemnych w powietrzu

Koncentracja jonów w powietrzu ma wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie i stan psychiczny. Korzystne dla nas są jony ujemne, negatywny wpływ mają jony dodatnie wytwarzane głównie przez urządzenia elektroniczne. Zapewnienie odpowiedniego balansu jonowego wokół mogą zapewnić nam rośliny – drzewa oraz kwiaty doniczkowe, takie jak paproć, geranium, agawa, begonia, czy fiołek.

• Wydzielanie fitoncydów

Produkowane przez rośliny fitoncydy mają właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze, mogą działać silniej niż antybiotyki, a także wpływać na pobudzenie wydzielania soków trawiennych, wzmożenie apetytu czy obniżenie stężenia cholesterolu i glukozy we krwi.

 

• Funkcja estetyczna

Nietrudno zauważyć, że rośliny upiększają otoczenie, podnoszą walory krajobrazowe oraz wprowadzają przestrzenny  ład.

• Funkcja zdrowotna

Poprzez oczyszczanie powietrza, produkcję jonów ujemnych oraz właściwości estetyczne, rośliny pozytywnie oddziałują na nasze zdrowie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Znana jest nawet metoda samoleczenia poprzez przebywanie w obecności drzew i krzewów – sylwoterapia, która wykorzystuje pozytywny i wielopłaszczyznowy wpływ jaki poszczególne gatunki roślin wywierają na nasz organizm.

• Funkcja przyrodnicza

Rośliny stanowią miejsce żerowania, schronienia i rozrodu zwierząt. Poprawiają również stan środowiska zurbanizowanego poprzez poprawę mikroklimatu, oczyszczanie powietrza, zmniejszanie procesów erozyjnych, poprawę jakości wód gruntowych czy redukcję spływu wód opadowych.

Jednym słowem, znaczenie roślin w naszym życiu jest niebagatelne. Dlatego niech nasz świat się zazieleni, a my spróbujmy wgłębić się w tajemnice tych tajemniczych, cichych istot.